της έκτης τα...σαϊνια

Τα αριθμητικά ’ Είναι λέξεις που φανερώνουν αριθμούς. Χρησιμοποιούμε τα αριθμητικά για να δείξουμε ποσότητα, σειρά, ή για να δηλώσουμε από πόσα μέρη αποτελείται κάτι, πόσες φορές μεγαλύτερο είναι από κάτι άλλο ή για να αναφερθούμε σε μονάδες που αποτελούν ένα σύνολο. Τα αριθμητικά μπορεί να είναι:

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ                                             Αριθμητικά επίθετα    Αριθμητικά ουσιαστικά 1.τέσσερα πιάτα (απόλυτα)               μια δωδεκάδα αυγά   2.τρίτος γύρος (τακτικά)                     καμιά εικοσαριά άτομα 3.διπλό εισιτήριο (πολλαπλασιαστικά) 4.διπλάσια ποσότητα (αναλογικά)

                  

                                                        

             ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ          

1.ΑΠΟΛΥΤΑ 

Τα απόλυτα αριθμητικά φανερώνουν ορισμένο αριθμό από πρόσωπα, ζώα, πράγματα. Τα χρησιμοποιούμε για να δηλώσουμε ποσότητα, χρόνο, απόσταση, μέγεθος.

Ποσότητα:

 Σουφλέ με τέσσερα τυριά

Υλικά:

τέσσερις φέτες μπέικον

πενήντα γραμμάρια παρμεζάνα

εκατόν πενήντα γραμμάρια φέτα

τέσσερα αυγά

εκατό γραμμάρια κασέρι

διακόσια  γραμμάρια γραβιέρα

Μέγεθος:

Εσύ είσαι μισό μέτρο και τρία εκατοστά, ενώ εγώ είμαι ένα μέτρο και τριάντα τέσσερα εκατοστά. Α! Και φοράω παπούτσι νούμερο τριάντα εφτά.

Απόσταση:

Χιλιομετρικές αποστάσεις πόλεων από την Αθήνα:

Θεσσαλονίκη: πεντακόσια δέκα χιλιόμετρα

Πάτρα: διακόσια δέκα χιλιόμετρα

 Βόλος: τριακόσια είκοσι χιλιόμετρα

Χρόνο:

Καθημερινά κάνουμε έξι ώρες μάθημα.

2. ΤΑΚΤΙΚΑ 

Τα τακτικά αριθμητικά δηλώνουν τη θέση που παίρνει  κάποιος ή κάτι σε μια σειρά

 - Κυρία μου, τι τα φοράτε τα γυαλιά, αφού δε βλέπετε πού πάτε; Την πρώτη φορά με πατήσατε, τη δεύτερη φορά πέσατε ολόκληρη επάνω μου, την τρίτη φορά με ξενυχιάσατε, την τέταρτη καθίσατε πάνω στο καπέλο μου και τώρα χύσατε ένα ολόκληρο φλιτζάνι καφέ στο καινούριο μου πουκάμισο.

– Ω! Με συγχωρείτε, καλέ μου κύριε. Είναι η πρώτη μέρα που αναγκάζομαι να φορέσω γυαλιά και δεν τα έχω συνηθίσει.

Τα τακτικά αριθμητικά κλίνονται όπως τα επίθετα σε -ος, -η, -ο

3.ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΑ 

Τα πολλαπλασιαστικά αριθμητικά φανερώνουν από πόσα μέρη αποτελείται κάτι και λήγουν σε -πλός

Με τα διπλά γλυκά και τους διπλούς μεζέδες, σίγουρα χρειάζεσαι διπλή πόρτα και διπλό κρεβάτι στο σπίτι σου. Με τόσα κιλά που έβαλες θα πρέπει τώρα να καταβάλεις πολλαπλές προσπάθειες για να αδυνατίσεις

Πολλαπλασιαστικά αριθμητικά είναι τα: απλός, διπλός, τριπλός, τετραπλός, πενταπλός, εκατονταπλός, πολλαπλός κτλ.

4.ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ 

Τα αναλογικά αριθμητικά δηλώνουν πόσες φορές μεγαλύτερο είναι κάτι και λήγουν σε -πλάσιος

 Φέτος τρως διπλάσιες μερίδες γλυκό και τριπλάσιους μεζέδες από πέρσι. Σίγουρα θα χρειάζεσαι και διπλάσιο μέγεθος παντελόνι για να σε χωρέσει. Με τόσα κιλά, όμως, που έβαλες θα πρέπει τώρα να καταβάλεις πενταπλάσιες προσπάθειες για να αδυνατίσεις

Αναλογικά αριθμητικά είναι τα: διπλάσιος, τριπλάσιος, τετραπλάσιος, πενταπλάσιος, εκατονταπλάσιος, πολλαπλάσιος κτλ.

                   Αριθμητικά  ουσιαστικά

Τα περιληπτικά αριθμητικά φανερώνουν ένα πλήθος  μονάδων που αποτελούν ένα σύνολο (-άδα) ή έχουν τη σημασία περίπου (-αριά).

 Τα περιληπτικά αριθμητικά (αριθμητικά ουσιαστικά) σχηματίζονται από τα απόλυτα αριθμητικά ως εξής:

α) με την κατάληξη -άδα: π.χ. δυάδα, τριάδα, τετράδα, δεκάδα, εικοσάδα κτλ Αλλά: ένας ’ μονάδα

β) με την κατάληξη -αριά: π.χ. δεκαριά, δωδεκαριά, εικοσαριά κτλ.

Αυτά τα αριθμητικά συνοδεύονται από το καμιά (π.χ. καμιά εικοσαριά μήλα)

                         

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΛΥΤΩΝ ΚΑΙ ΤΑΚΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΩΝ 

ΑΡΙΘΜΟΙ	ΑΠΟΛΥΤΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ	ΤΑΚΤΙΚΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 30 40 50 60 70 80 90 100 101 102 200 300 400 500 600 700 800 900 1.000 2.000	ένας, μία (μια), ένα δύο τρία τέσσερις, τέσσερα πέντε έξι εφτά (επτά) οχτώ (οκτώ) εννέα, εννιά δέκα έντεκα δώδεκα δεκατρείς, δεκατρία δεκατέσσερις, δεκατέσσερα δεκαπέντε δεκαέξι (δεκάξι) δεκαεφτά (δεκαεπτά) δεκαοχτώ (δεκαοκτώ) δεκαεννέα (δεκαεννιά) είκοσι είκοσι ένας, είκοσι μία, είκοσι ένα είκοσι δύο τριάντα σαράντα πενήντα εξήντα εβδομήντα ογδόντα ενενήντα εκατό εκατόν ένα, εκατό μία, εκατόν ένα εκατό δύο διακόσιοι, -ες, -α τριακόσιοι, -ες, -α τετρακόσιοι, -ες, -α πεντακόσιοι, -ες, -α εξακόσιοι, -ες, -α εφτακόσιοι, -ες, -α οχτακόσιοι, -ες, -α εννιακόσιοι, -ες, -α χίλιοι, χίλιες, χίλια δύο χιλιάδες	πρώτος, -η, -ο δεύτερος, -η, -ο τρίτος, -η, -ο τέταρτος, -η, -ο πέμπτος, -η, -ο έκτος, -η, -ο έβδομος, -η, -ο όγδοος, -η, -ο ένατος, -η, -ο δέκατος, -η, -ο ενδέκατος,-η, -ο / εντέκατος, -η, -ο δωδέκατος, -η, -ο δέκατος τρίτος, -η, -ο δέκατος τέταρτος, -η, -ο δέκατος πέμπτος, -η, -ο δέκατος έκτος, -η, -ο δέκατος έβδομος, -η, -ο δέκατος όγδοος, -η, -ο δέκατος ένατος, -η, -ο εικοστός, -ή, -ό εικοστός πρώτος, -η, -ο εικοστός δεύτερος, -η, -ο τριακοστός, -ή, -ό τεσσαρακοστός, -ή, -ό πεντηκοστός, -ή, -ό εξηκοστός, -ή, -ό εβδομηκοστός, -ή, ό ογδοηκοστός, -ή, -ό ενενηκοστός, -ή,-ό εκατοστός, -ή, ό εκατοστός πρώτος, -η, -ο εκατοστός δεύτερος, -η, -ο διακοσιοστός, -ή, ό τριακοσιοστός, -ή, -ό τετρακοσιοστός, -ή, -ό πεντακοσιοστός, -ή, -ό εξακοσιοστός, -ή, -ό εφτακοσιοστός, -ή, -ό οχτακοσιοστός, -ή, -ό εννιακοσιοστός, -ή, -ό χιλιοστός, -ή, -ό δισχιλιοστός, -ή, -ό

ΠΡΟΣΟΧΗ

Τα απόλυτα αριθμητικά από το 13 ως το 19 γράφονται με μία λέξη. π.χ.:

δεκατρία

δεκαέξι

Το απόλυτο αριθμητικό εννέα (εννιά) γράφεται με δύο -ν-, καθώς και όλες οι λέξεις που περιέχουν μέσα τους ολόκληρη τη λέξη εννέα (εννιά). π.χ.:

δεκαεννέα

εννιακόσια

εννιακοσιοστός

Εξαιρούνται και γράφονται με ένα -ν- τα αριθμητικά ένατος, ενενήντα, ενενηκοστός.

Τα αριθμητικά που προσδιορίζουν τις χιλιάδες (από 2000 και πέρα) και τα εκατομμύρια συμφωνούν στο γένος, στον αριθμό και στην πτώση με τις χιλιάδες και τα εκατομμύρια και όχι με τα ονόματα που προσδιορίζουν.

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ	ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΟ	ΧΙΛΙΑΔΕΣ	ΟΝΟΜΑ
διακόσια	εκατομμύρια		δραχμές
τέσσερις		χιλιάδες	αυτοκίνητα
διακόσιες		χιλιάδες	μάρκα
τριακόσια	εκατομμύρια		λίρες
πεντακόσιες		χιλιάδες	δολάρια
τετρακόσια	εκατομμύρια		γυναίκες

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΛΑΘΗ

ΛΑΘΟΣ: Τριακόσια χιλιάδες ευρώ.

ΣΩΣΤΟ: Τριακόσιες χιλιάδες ευρώ.

ΛΑΘΟΣ: Εξακόσια χιλιάδες δολάρια.

ΣΩΣΤΟ: Εξακόσιες χιλιάδες δολάρια.

ΛΑΘΟΣ: Πεντακόσιοι χιλιάδες τόνοι.

ΣΩΣΤΟ: Πεντακόσιες χιλιάδες τόνοι.

ΛΑΘΟΣ: Τα θύματα του σεισμού ξεπερνούν τα 65.000.

ΣΩΣΤΟ: Τα θύματα του σεισμού ξεπερνούν τις 65.000.

      

            

ΤΙ ΝΑ ΘΥΜΑΜΑΙ ΟΤΑΝ ΓΡΑΦΩ

• Τα απόλυτα αριθμητικά μέχρι το είκοσι γράφονται ως μία λέξη: δεκαέξι, δεκαεφτά. Από το είκοσι ένα και πάνω γράφονται ως ξεχωριστές λέξεις: σαράντα οκτώ, τέσσερις χιλιάδες πεντακόσια ενενήντα εννέα.

• Τα τακτικά αριθμητικά

από το δέκατος τρίτος και μετά γράφονται ως ξεχωριστές λέξεις: δέκατος τρίτος, εικοστός πέμπτος.

• Γράφονται με δύο –νν– το εννέα / εννιά και όσα αριθμητικά παράγονται από αυτό και περιέχουν ολόκληρη τη λέξη εννέα / εννιά (εννιακόσιοι, εννιαπλάσιος αλλά ενενήντα, ένατος, ενενηκοστός).

• Τα σύνθετα αριθμητικά που έχουν δεύτερο συνθετικό τη λέξη μισός γράφονται στη λήγουσα με -ι. Δεν ακολουθούν τον κανόνα και γράφονται με -η όσα έχουν πρώτο συνθετικό το αρσενικό ένας και το θηλυκό μία: ενάμισι ευρώ, δυόμισι κιλά, τεσσερισήμισι ώρες, εφτάμισι τόνοι, αλλά μιάμιση ώρα, ενάμισης τόνος.

Μπράβο τα κατάφερες !!!\
και τώρα ήρθε η
ώρα για μια βόλτα στο Λούνα Παρκ της Γλώσσας